Mundur wojsk anielskich, jakim jest szkaplerz św. Michała Archanioła, to zewnętrzny znak powierzenia się mu i wybrania go na szczególnego obrońcę w walce z pokusami i grzechem. Część spadająca na plecy oznacza postawę poddania się woli Bożej w znoszeniu trudów, doświadczeń. Druga zaś część szkaplerza, spadająca na piersi, przypomina, że serce człowieka powinno bić miłością do Boga i bliźnich, że ma on odrywać się od przywiązać doczesnych i za przyczyną św. Michała Archanioła zabiegać o dobra wieczne. Celem jego noszenia jest odnowienie czci św. Michała Archanioła.

Osoby, które przyjęły szkaplerz mają udział w dobrach duchowych Zgromadzenia św. Michała Archanioła. Bractwo Szkaplerza św. Michała zostało założone w Rzymie 30 sierpnia 1878 roku i zatwierdzone po niespełna dwóch latach, 20 lipca 1880 roku, przez Ojca Świętego Leona XIII.

Szkaplerz św. Michała Archanioła, jaki dziś przyjmujemy, został zatwierdzony dekretem z dnia 1 marca 2013 roku przez Przełożonego Generalnego Zgromadzenia św. Michała Archanioła ks. Kazimierza Radzika. Papież Benedykt XVI w „Liście do Michalitów” napisał, że motywy przyjęcia szkaplerza w zewnętrznej formie mają przypominać noszącemu, że doświadcza skutecznej pomocy potężnego Obrońcy, odkrywając w sobie majestat, dobroć i miłość Boga oraz, że nie ma większej wartości, ani innego równie wielkiego dobra poza Bogiem – Stwórcą i Panem wszystkiego co żyje.

Noszenie szkaplerza powinno przypominać nam o naszych obowiązkach chrześcijańskich jako warunku pewności, że św. Michał Archanioł będzie się wstawiał za nami. Szkaplerz wyraża wiarę chrześcijanina w spotkanie z Bogiem w życiu wiecznym dzięki wstawiennictwu i opiece św. Michała Archanioła.
Szkaplerz to strój, którego zadaniem jest również ochrona ciała. Pełni on niezwykle istotną rolę w życiu duchowym: strzeże od wszystkiego, co mogłoby być przeszkodą na drodze do zbawienia, tzn. od grzechu, szatana i piekła. Noszenie szkaplerza jest źródłem łask ułatwiających nam ponoszenie ofiar i wyrzeczeń, których wymagają walka z grzechem i naśladowanie Chrystusa. 

Szkaplerz św. Michała Archanioła może przyjąć każdy. Nawet dziecko, jednak zaleca się, by było w takim wieku, aby mogły zrozumieć podstawowe prawdy wiary (najlepiej po Pierwszej Komunii świętej). Szkaplerz można przyjąć w dowolnym, wybranym przez siebie dniu. Aby go przyjąć, muszą zostać spełnione trzy warunki: przyjęcie z rąk upoważnionego kapłana lub diakona; noszenie ciągle na sobie; codzienne odmawianie egzorcyzmu prostego papieża Leona XIII. Szczególnej jednak wymowy nabiera przyjęcie szkaplerza w czasie Peregrynacji kopii Figury św. Michała Archanioła lub w czasie Uroczystości św. Michała Archanioła (29 września). Wówczas znak szkaplerza staje się jeszcze bardziej wymowny.

Przyjęcie szkaplerza włącza nas do Rodziny Michalickiej. Jest to łaska dodatkowa dla praktykujących to nabożeństwo. Dzięki niej mają udział we wszystkich dobrach duchowych zgromadzenia, to znaczy w odpustach, zasługach jego świętych i błogosławionych, Mszach świętych, modlitwach, umartwieniach i postach. Osoby noszące szkaplerz i przynależące do Bractwa Szkaplerza św. Michała Archanioła, mają udział w dobrach duchowych całego Zgromadzenia św. Michała Archanioła.

Bł. Bronisław Markiewicz pisał: „Powody do zaprowadzenia tego bractwa [chodzi o bractwo św. Michała Archanioła, powołane w Rzymie w kościele św. Eustachego], są wielkiej wagi, żyjemy bowiem w czasach nadzwyczaj smutnych. Jeszcze nigdy moce piekielne nie występowały z taką zaciekłością, zuchwalstwem i przebiegłością przeciw Panu Bogu i Jego Kościołowi, jak właśnie obecnie. Złość tych wrogich potęg dosięgła takiej miary, iż walka przez nie toczona nosi na sobie wyraźnie znamiona boju nadludzkiego. Tajne towarzystwa opasały całą kulę ziemską i wcisły się na najpierwsze i najwięcej wpływowe stanowiska, aby wywrócić ołtarze i trony. Obrazy księcia piekielnego bywają obnoszone jawnie w pochodach po ulicach miast, a pieśni na ich cześć układają uczeni mężowie chrzczeni w Kościele katolickim. Wszystkie narody się burzą; ludy się buntują i spiskują; książęta się gromadzą, a królowie ziemscy powstają przeciw Panu Bogu i przeciw Chrystusowi, którego jarzmo które jest słodkie ich gniecie. Chcieliby więc je zrzucić, więzy łączące ich ze Stwórcą potargać, a społeczeństwo ludzkie „odchrześcijanić”.

W chwilach tak brzemiennych należy koniecznie mieć ku pomocy w walce z przemożnymi potęgami więcej aniżeli jedno światło i jedną siłę nadprzyrodzoną.
Wypada zatem w czasach obecnych zwrócić się z szczególnym nabożeństwem i w sposób bardzo szczególny do św. Michała, wodza wojska niebieskiego i pogromcę złych aniołów, który w niebie po Najświętszej Pannie Maryi pierwsze zajmuje miejsce i również na losy świata zaraz po Niej najwięcej wpływa. Nasze zwycięstwo ostateczne w ich ręku spoczywa. Św. Michał po Najświętszej Maryi Pannie jest pierwszą potęgą na niebie i na ziemi. 

Pierwszy szkaplerz św. Michała Archanioła powstał w XIX w. przy kościele św. Eustachego w Rzymie i przynależał do powołanego w tym czasie Bractwa św. Michała Archanioła. Nie miał on formy prostokąta, jak większość szkaplerzy, ale tworzył mały puklerz. Jeden płatek szkaplerza był koloru granatowego, a drugi czarnego. Podobnie i tasiemka, na której był umieszczony. Na obu materiałowych płatkach szkaplerza znajdował się wizerunek św. Michała Archanioła, zabijającego smoka oraz napis „Quis ut Deus”.

Osoby noszące szkaplerz pielęgnują duchową łączność ze Zgromadzeniem św. Michała Archanioła. Łączy się to ze szczególnym obchodzeniem uroczystości i świąt: Świętych Archaniołów: Michała, Gabriela i Rafała (29 września); bł. Bronisława Markiewicza, Założyciela Zgromadzenia (30 stycznia); Świętych Aniołów Stróżów (2 października); Objawienie św. Michała Archanioła na Górze Gargano (8 maja).

Główny ośrodek szerzenia kultu św. Michała Archanioła w Polsce znajduje się w Markach przy Kurii Generalnej Zgromadzenia Świętego Michała Archanioła.

opr. ks. Rafał Szwajca CSMA